• Węglowodany 18 mg% 18 mg%
  • Fosfor 32 mg% 32 mg%
  • Magnez 16 mg% 16 mg%

Marchew

OPIS WARZYWA

Wywodząca się z rodziny selerowatych marchew jest bardzo znanym i łatwym w uprawie warzywem. Jest rośliną dwuletnią o słodkim smaku i delikatnym zapachu. W pierwszym roku rośnie gruby korzeń, składający się z dwóch części: kory zewnętrznej i rdzenia, oraz zielona nać. Długość marchwi i średnica jej korzenia różnią się w zależności od jej rodzaju. Łodyga marchwi wzniesiona ku górze jest rozgałęziona i szorstka. W kolejnym roku marchew zakwita, a jej kwiaty małe i białe. Obecnie uprawiana jest niemal na całym świecie i znajduje się wśród dziesięciu najistotniejszych dla gospodarki warzyw.
Można ją przechowywać w lodówce, a w okresie zimowym najlepiej sprawdzi się dla niej wilgotne i chłodne miejsce. Ciekawostką jest to, że według prawa Unii Europejskiej marchew uznawana jest za owoc.

Jak jeść?

Marchew można jeść zarówno na surowo, jak i po ugotowaniu. Potrawom z marchwi sprzyja dodawanie tłuszczu, ponieważ rozpuszcza się w nim witamina A – wtedy jest ona lepiej przyswajana. Tłuszcz uwalnia też z marchwi ok. 40% beta karotenu, dla porównania z surowego warzywa uwalnia się zaledwie ok. 3% karotenu. Jedzenie surowej marchwi nie tylko wzmacnia szczęki, ale również cały organizm – jest źródłem cennych dla człowieka witamin i minerałów. Gotowane warzywo przeciwdziała zaburzeniom jelit; ma wysoki indeks glikemiczny. Niestety w wyniku gotowania marchew może tracić część swoich właściwości. Do jedzenia nadają się również liście – można je dodać do sałatek czy koktajli. Marchew, wraz z selerem, pietruszką i cebulą, stanowi bazę do przyrządzania różnych bulionów (jako składnik włoszczyzny), zup, sosów, a także surówek czy ryby po grecku. Można z niej zrobić pyszne, bogate w witaminy soki, upiec wyśmienite ciasta, babeczki, ciasteczka czy usmażyć placki.

Co wspomaga i co leczy?

Marchew zawiera beta karoten, który pozytywnie wpływa na cerę, skórę, włosy i paznokcie. Wzmacnia ponadto układ immunologiczny oraz korzystnie wpływa na wzrok. Regularne spożywanie marchwi obniża ryzyko nowotworu krtani, przełyku oraz pęcherza moczowego. Marchew zawiera też wiele witamin oraz cynk, wapń, żelazo, potas i kwas foliowy – ten ostatni szczególnie istotny dla kobiet w ciąży. Codzienne jedzenie surowej marchewki wzmacnia zęby i zapobiega próchnicy. Warzywo to obniża też poziom cholesterolu, przeciwdziała miażdżycy czy chorobie wieńcowej, reguluje ciśnienie krwi, poprawia trawienie oraz leczy niestrawności i zaparcia. Marchew jest też niskokaloryczną i słodką przekąską dla osób dbających o linię, zapobiega starzeniu się skóry oraz pozwala utrzymać opaleniznę.

Jak pojawił się w polsce?

Najczęściej przyjmuje się, że marchew przybyła do Polski z Włoch wraz z innymi warzywami sprowadzonymi przez królową Bonę. Prawdopodobnie jednak warzywo to było w naszym kraju dość dobrze znane już w czasach panowania króla Władysława Łokietka.
Pierwsza marchew pojawiła się prawdopodobnie w Persji, na terenie dzisiejszego Afganistanu, ok. 4000 tysięcy lat temu. Ówczesna odmiana była mniejsza niż współczesna marchew, miała fioletowy kolor i gorzki smak. Uprawiano ją z uwagi na jej cenne liście i nasiona. Dzisiejszą postać marchwi zawdzięczamy hodowcom, którym z biegiem lat udało się zmniejszyć jej gorycz, nadać słodki smak i obecny kształt. Pierwsze uprawy tego warzywa podjęto w Chinach oraz w Japonii; najbardziej popularna marchew o pomarańczowej barwie pojawiła się dopiero w XVI wieku w Holandii. Marchew ma około 60 odmian. W przeciętnej polskiej rodzinie zjada się około 12 kg tego warzywa rocznie.