- Witamina C 16 mg%
- Fosfor 56 mg%
- Magnez 23 mg%
Ziemniaki
OPIS WARZYWA
Ziemniak, znany w zależności od regionu pod różnymi nazwami (m.in. kartofel, pyra, bulba), nie występuje naturalnie – warzywo to zostało wyhodowane przez człowieka. Jadalne są tylko bulwy, które rosną pod ziemią przy kłączach, natomiast pozostałe części rośliny (łodyga, liście i kwiaty) są trujące. W Polsce znamy ponad 100 różnych odmian, które ze względu na przeznaczenie kulinarne można podzielić na 4 podstawowe typy: A – po ugotowaniu zachowują swój kształt, zawierają niewielką ilość skrobi; B – tzw. ogólnoużytkowe, przy końcu gotowania stają się kruche, natomiast przy smażeniu są miękkie w środku i chrupiące na zewnątrz; C – mączyste, o dużej zawartości skrobi, więc idealnie nadają się do ciast na placki, pyzy czy kopytka; D – bardzo mączyste, o suchej konsystencji. Podczas kupowania ziemniaków warto zwrócić uwagę na skórkę, gładka świadczy o wysokiej jakości warzywa, natomiast chropowata wskazuje na duży stopień nawożenia gleby.
Co wspomaga i co leczy?
Ziemniaki są niskokaloryczne – w 100 g ugotowanych kartofli znajduje się ok. 75 kcal. Ponadto warzywo to jest bogate w potas, który obniża ciśnienie krwi, oraz magnez będący budulcem zębów i kości, a jednocześnie pierwiastkiem usuwającym zmęczenie i stres. Ziemniaki są też niemałym źródłem żelaza, wapnia, fosforu, błonnika, a także wielu witamin, np. A, B1, B6, C, E, K. Dlatego warto je jeść przy problemach z nadciśnieniem tętniczym (najlepiej bez dodatku soli), trawiennych oraz przy zatruciach, gotowane wspomagają też walkę z zaparciami, zgagą i biegunkami. Ziemniaki stosowane są również w kosmetyce do leczenia łuszczycy, działają kojąco na skórę oraz łagodzą podrażnienia i zaczerwienienia.
Jak jeść?
Najwięcej energii dadzą nam ziemniaki gotowane na parze lub w łupinach (tzw. mundurkach), ponieważ w skórce znajduje się największa ilość wartości odżywczych. Najmniej polecane są z kolei ziemniaki smażone – w postaci frytek, chipsów czy placków, ponieważ podczas obróbki cieplnej warzywo to traci prawie połowę witaminy C. W przypadku odchudzania należy też unikać połączenia węglowodanów z tłuszczem, w tym ziemniaków podawanych z sosami na bazie śmietany. Po obraniu ziemniaków nie należy ich długo trzymać w wodzie, ponieważ większość znajdujących się w nich witamin ulega rozpuszczeniu. Dlatego najlepiej gotować warzywo w niewielkiej ilości wody i z małym dodatkiem soli.
Jak pojawił się w polsce?
Uprawa ziemniaka ma swoje początki na terenach Ameryki Południowej, natomiast do Europy został on przywieziony w XVI wieku. Do Polski trafił jako roślina ozdobna, przywieziona królowej Marysieńce przez Jana III Sobieskiego. Król August Mocny codziennie spożywał ponad miskę pieczonych ziemniaków. W XVIII wieku kartofle były najczęściej smażone w maśle albo gotowane w łupinach. W wieku XIX opracowano recepturę wódki z ziemniaków, syropu z krochmalu kartoflanego i wina z tego syropu. W produktach kulinarnych często wykorzystuje się mąkę ziemniaczaną.
Sprawdź również
